มีสมาธิ กับ เพลิดเพลินเพราะสิ่งเร้า ต่างกันนะ
สมาธิ ที่มีประโยชน์ต่อพัฒนาการ "สมาธิเชิงรุก" Active concentration
เกิดขึ้นเมื่อ
- เด็กจดจ่ออยู่กับกิจกรรมนั้นๆ แบบ ไม่สนใจอะไรเลย เช่นเรียกก็ไม่หัน ไม่ตอบ ไม่สน
- ถูกขับเคลื่อนด้วย แรงขับภายใน ประกอบด้วย ความสนใจใคร่รู้ การแก้ปัญหา
- สัมพันธ์กับ เจตจำนง การตัดสินใจ และความต่อเนื่อง
ความเพลิดเพลิน ที่คล้ายสมาธิ Passive concentration
- ความสนใจของเด็กถูกกระตุ้นด้วยสิ่งเร้าภายนอก เช่น จอ ภาพเคลื่อนไหวที่รวดเร็ว เสียงดัง
- เด็กสามารถซึมซับสิ่งเหล่านั้นได้ แต่จะ ไม่ได้ พัฒนา เจตจำนง (ใจที่ริเริ่มทำสิ่งต่างๆ) Willpower และ วิธิคิดแก้ปัญหา
ความแตกต่าง
จากการทำงานกับเด็กๆ มาเป็นสิบปี ครูเอ็มเห็นผลกระทบจากการใช้อุปกรณ์เหล่านี้อย่างมาก โดยเฉพาะในเด็กเล็ก ทุกวันนี้ เด็กสมาธิสั้นมีมากขึ้นเรื่อยๆ (จากสถิติที่ทำในหลายๆประเทศ) ผลกระทบที่เห็นชัดมากๆ คือ สมาธิสั้นลง อารมณ์ฉุนเฉียว ร่างกายไม่แข็งแรง ลองจินตนาการนะคะ เด็กรุ่นนี้ที่ พัฒนาการช่วงแรกที่สำคัญ ทำได้ไม่ดี เมื่อโตขึ้น จะเป็นปัญหาสะสม ถึงระดับชาติ แน่นอน เพราะเด็กที่พัฒนาการไม่สมวัย จะเกิดภาวะพึ่งพิงมาก ไม่สามารถดำเนินชีวิตอย่างมีประสิทธิภาพตามความเหมาะสม ภาคส่วนสาธารณสุขก็คงต้องเตรียมตัวกันให้ดี และไม่อยากนึกถึง คุณภาพของคนที่จะเป็นกำลังขับเคลื่อนสังคมต่อไปเลย
เทคโนโลยี เป็นสิ่งที่มีประโยชน์อย่างมหาศาล แต่เราต้องรู้จักวิธีใช้ และจังหวะการใช้
การให้เด็กเล็กๆ ใช้ จะเกิดผลเสียมากกว่าดี แน่นอน
เด็กเล็กๆ ต้องการพัฒนาร่างกาย และจิตใจ ผ่านการใช้ชีวิตในโลกจริง ไม่ใช่โลกเสมือนจริง
ด้วยวิถีชีวิตในปัจจุบัน ครูเข้าใจ ว่าการจะไม่ใช้อุปกรณ์เหล่านี้เลยสามารถทำได้ยากมากๆ ( แต่เคยเจอเคสที่ทำได้ และผลคือ ลูกมีสมาธิ ควบคุมอารมณ์ได้ดี )
แต่หากเราพยายาม แม้สามารถทำให้ลดน้อยลงเพียงส่วนหนึ่ง ก็นับว่าดีมากๆ เพราะนั่นคือ การคืนเวลาทองของการพัฒนาให้ลูกน้อยของเรา
ด้วยรัก
ครูเอ็ม